OBJEKTİF |
"Çekilecek
nesneden gelen ışıkları toplayarak ışığa duyarlı film üzerine net
düşmelerini saylayan mercekler topluluğudur." Fotograf makinasının
en önemli parçasıdır. |
Bir
objektifin standart görüş açısı verebilmesi için görüntü düzleminden
belirli uzaklıkta bulunması gerekir. İşte objektifin optik merkezinin görüntü
düzlemine olan uzaklığına ODAK UZAKLIĞI adı verilir. |
Görüntü düzlemindeki
görüntü karesinin boyutuna göre objektif odak uzaklığı da değişir.
Örnek verecek olursak ; Görüntü boyutu 24X36mm boyutunda olan makineler
için normal objektifiin odak uzunluğu 50mm civarındadır. Görüntü
boyutu 6X6cm olan makineler için 70-80mm odak uzunluğu objektıfler normal
bir görüş açısı (45º-50º) verirler. |
Kullanılan filmin çapraz köşeleri
arası boyutu o görüntüyü veren makine için normal objektifin odak
uzunluğunu verir. |
|
IŞIK
GEÇİRGENLİĞİ / AYDINLANMA İNDİSİ |
|
| Objektifin en geniş diyafram açıklığında ışığı geçirme
miktarıdır. Biraz sonra 1:1.4, 1:2.8, 1:3.5, gibi sayılardan bahsedeceğiz
bu sayılar objektifin üzerinde yazılı olan objektifin ışığı geçirme
miktarıdır. Işık geçirgenliği objektif odak uzunluğunun objektif
çapına oranıdır. Bir objektifin ışık geçirgenliğinin büyük olması
ışığın az olan nesnelerin çekimini kolaylaştırır. |
Örneğin
odak uzunluğu 100mm olan bir objektifin ışık geçirgenliği 2.8 ise
objektif çapı 100/2,8=35mm'dir. Bir objektifin ışık geçirgenliğinin büyük
olaması o objektifin ışığa karşı daha duyarlı olmasını sağlar. Işık
geçirgenliğinin fazla olması o objektifin kötü ışık koşullarında çekim
yapabilme,dar alan derinliği elde etme veya yüksek örtücü (obtüratör-enstantane)
hızlarına çıkabilme özelliklerini artırır. Işık geçirgenliği yüksek
olan objektiflere "hızlı objektif" denir. |
Işık geçirgenliğinin en
iyi değeri 1:1 dir yani objektifin odak uzunluğu ile çapının birbirine
eşit olması durumudur. Genel kullanımlar için 1:1:2 - 1.7 arası açıklıklar
uygundur. Manzara çekimlerinde 1:2 - 1:2.8 arası açıklıklar tercih
edilirler. |
| Portre çekimleri için 1:3.5
- 1:5.6 arası açıklıklar tercih edilir. Işık geçirgenliği yüksek
olan objektifler (1:1.2 - 1:1.4) az ışıklı konular için uygundur. |
|
ÇÖZME
GÜCÜ |
Çizgi
ayırma gücü de denir. Bir milimetrelik bir aralıktaki çizgi ayırma gücünü
gösterir. Yani 1 mm'lik şerit içine en çok çizgiyi net olarak tespit
eden objektifin çözme güçü çok üstündür diyebiliriz. |
|
ALAN
DERİNLİĞİ |
|
Objektifin netlediği
yerin önünde ve arkasında net olarak görünen mesafedir. Az açık
diyafram (f:16 f:22 vb.) değerlerinde çekilen fotograflarda alan derinliği
fazladır. Yani fotografta net olan kısımlar daha çoktur. Geniş açılı
objektifler dar açılı objektiflere göre daha büyük alan derinliği
mesafesine sahiptir. |
|
KESKİNLİK |
|
Birbirine yakın bölgelerdeki
kontrastın yüksekliği görüntü kalitesinini artırır. Fotograftaki
farklı renkler arası geçişin gerçekleştiği yerlerin keskin bir şekilde
olması şeklinde açıklanabilir. Bu keskinliği ışık geçirgenliğinin
yüksek olması sağlar. |
|
BALIKGÖZÜ OBJEKTİF |
|
 |
Görüş
açısı aşağıdaki objektiflerden en geniş olan objektiflerdir.
Balık
gözü objektiflerde dikey ve yatay çizgiler anarmol şekilde bozulmalara (distorsiyon)
uğrar. Kullanım alanları sınırlı olmakla beraber yaratıcı görüntüler elde etmek
için kullanılırlar. |
| 6mm-16mm arasında kalan objektifler balık gözü
objektifleridir. |
|
GENİŞ
AÇILI OBJEKTİF |
 |
Görüş açısı normal objektiflerden daha geniş olan objektiflerdir.
Alan derinlikleri fazladır. Özellikle çok dar alanlarda çalışırken en geniş
görüntüyü elde etmek için kullanılırlar. Odak uzunluğu küçüldükçe kenarlara
doğru bozulmalar (distorsiyon) artar. |
| 17mm- 28mm arasında kalan
objectifler geniş açılı objectiflerdir. |
|
NORMAL
OBJEKTİF |
|
 |
Görüş
açısı insan gözünün görebildiği açıya yakın olan objektiflerdir.
- 24x36mm olan 35mm film alan makinalar için
50mm'lik objektif,
- 6x6cm alan makinalar için 75mm-80mm'lik objectif,
- 6x9cm alan makinalar için 150mm'lik objektifler
normal objectiflerdir.
|
|
MAKRO
OBJEKTİF |
|
 |
50mm, 100mm,125mm
sabit açılı objektiflerdir. Konuya 1/1 ile 1/10 gibi oranlarda çok yakın çekimler
için kullanılır. Doğa fotografcıları için vazgeçilmez bir parça olup herzaman
yanlarında bulundurmasında yarar vardır. |
|
DAR AÇILI / TELE OBJEKTİFLER |
|
 |
Görüş açısı normal objectiflerden daha dar olan objectiflerdir.
Fazla yakınlaşılamayan portre, spor veya doğa gibi konuların çekimlerinde
kullanılır. |
| 100mm, 200mm, 300mm, 400mm, ve benzeri objectifler
dar açılı objectiflerdir. |
| 500mm ve üzeri objektifler genellikle aynalı
objektiflerdir. |
|
DEĞİŞKEN
ODAKLI / ZOOM OBJEKTİF |
|
 |
Görüş açısı değişebilen
objektiflerdir. Sabit objektiflere göre
daha kolay çerçeveleme yapılmasını sağlayarak objektif değiştirmeyi en aza
indirir. |
28-70mm, 28-210mm, 35-70mm,100-300mm,100-400mm ve
benzeri aralıklar içinde görüş açısı değişebilen
objektiflerdir. |
Genel de konu çerçevelemesine kolaylık
sağladığı veya objektif değiştirmeyi azalttığı için kullanılırlar. |
Sabit objektiflere göre kullanılan mercek
sayısının fazla oluşu görüntü kalitesinde az da olsa kayıplara neden olur. |
Optik
zoom : Fotografı oluşturan her bir nokta(piksel) tek olarak ifade edilir. Bu
da fotografın net ve kontrastlı olmasını sağlar. |
sAYISAL
(Digital) zoom
: Optik lenslerde her bir nokta tek ifade edilmesine karşın sayısal lenslerde
optik lenslerin oluşturduğu tek noktaların birleştirilerek kümeleştirilir. Kümelere
büyütme oranı uygulanarak noktalar tekrar oluşturulur. Bu yöntemle elde edilen
fotograflarda netlik ve kontrast yani keskinlik bozulur. |
|
AYNALI OBJEKTİF |
|
 |
Görüş açısı
değişmeyen 500mm ve üstü objektiflere denir. Fazla yaklaşılamayan spor, doğa gibi
konuların çekiminde veya "perspektif yığılma" etkisi elde etmek amacıyla
da kullanılır. Ana derinliğinin çok dar ve ışık geçirgenliğinin (1:8, 1:11)
olması yanında çok hantal olmaları çekim sırasında sallanmaya karşın sehpa
kullanılmasının zorunluluğu kötü taraflarıdır. |
|
ÖRTÜCÜ
/ OBTÜRATÖR / ENSTANTANE |
|
| Film düzlemi üzerine düşecek "ışığın
süresini" yani "poz süresini" denetleyerek
filmin önünü kapatan sistemdir. Deklanşöre basıldığında
bu perde açılır ve daha önce belirtilmiş obtüratör hızı süresince
açık kalır. |
Standart
enstantane değerleri 1/1, 1/2, 1/4, 1/8, !/15 1/30, 1/60, 1/125, 1/250,
1/500, 1/1000, 1/2000 şeklinde bir dizi oluşturur. Bu değerler 1
saniyeden başlayarak saniyenin 1/2 si; 1/4 ü; 1/8 i gibi daha az sürelerde
obtüratörün açılıp kapanmasını ifade eder.Bu dizide sağa doğru
gidildikçe her stop değeri bir öncekinin yarısı kadardır.Bu diziye
ek olarak B(Bulb) eklenebilir. Makina bu konumdayken deklanşöre basıldığı
sürece obtüratör açık kalacak ve film düzlemi üzerine ışık düşecektir. |
| Enstantane
değeri sayısal olarak azalırken obtüratör hızı artar.Tam tersi
enstantane değeri sayısal olarak artarken obtüratör hızı yavaşlar |
|
Merkez Örtücüler
|
|
 |
Mekanik olarak
tetikleyen yaylı yapraklar, objektiften bağımsız gören kameralarda bulunur.
Deklanşöre basıldığında yapraklar açılır ve ışığın girmesini sağlar. |
|
Yaprak Örtücüler |
|
 |
Birbiri
üzerinde kayabilen çelik yapraklar sayesinde dairesel dönme hareketi sonucu açılıp
film düzlemine ışık girmesini, kapanarak ışık girmesini engelleyerek sessiz ve
titreşimsiz çalışırlar. |
|
Perdeli Örtücüler
|
|
 |
Yatay hareketli bez veya
dikey hareketli çelik perdelerden oluşur.Örtücü düğmesine basıldığı anda ilk
perde hareket ederek filmin önünü açar ve film düzlemine ışık girmesini
sağladıktan sonra ikinci perde birincinin üzerine kapanarak ışığın girmesini
engelleyerek çalışırlar. |
|
DİYAFRAM
|
|
| Öncelikle nesnenin film düzlemi üzerinde tespit edilmesi için gerekli
"ışık miktarını" ve "alan derinliğini" denetleyen
sistemdir.Objektif üzerinde merceklerin arasında yer alır. Kısılıp açılarak
film düzlemi üzerine gelen ışığın miktarını ayarlar. Diyafram göz
bebeği gibi çalışır. Yani fazla ışıklı ortamda göz bebeklerimizin
kısılması, az ışığın yetersiz olduğu zamanlarda göz bebeklerimizin
açılması. |
|
Diyafram
açıklıkları
|
| f
değerleri ile gösterilirler. Standart diyafram açıklıkları f:1.2
- f1.4 - f1.8 - f2 - f2.8 - f4 - f5.6 - f8 - f11 - f16 - f22 - f32 şeklinde
bir dizi oluşturur. Bu diziden sağa doğru gidildikçe diyafram açıklığı
alan olarak her seferinde yarıya düşer. f:5.6 diyafram açıklığı f:4 diyafram açıklığının geçirdiği ışığın yarısın geçirir.
En büyük f sayısı en küçük açıklığı, en küçük f sayısı en büyük
diyafram açıklığını gösterir. |
Diyafram
açıklığı sadece film düzlemi üzerine düşecek ışık miktarının
belirlemekle kalmayıp aynı zamanda çekilen konunun önünde ve
arkasında ne kadar net alan derinliğinin kalacağınıda belirler. |
|
BAKAÇ
/ VİZÖR |
|
| Film
düzleminde oluşacak görüntüyü izlememizi sağlayan sistemdir. Çoğu
makinelerde odaklamayı kolaylaştırıcı telemetre, kırık görüntü,
mikroprizma gibi sistemler bakaç içerisinde yer alır ve ışık ölçümü,
ışıklama, pil kontrolu gibi işlemler bakaçtan izlenerek yapılır. |
|
FİLM
HIZI AYAR SİSTEMİ |
| Söz
konusu makinada kullanılacak film hızının makinaya bildirildiği yerdir. |
|
DEKLANŞÖR |
| Bütün
ayarlamalardan sonra fotografın çekimini makinaya bildiren düğmedir. |
|
DEKLANŞÖR
KİLİDİ |
| Deklanşör'e bağlanarak deklanşör
düğmesinin daha rahat bir şekilde basılmasını ve uzun enstantane çekimlerinde
makinanın sallanmaması için kullanılan kablolu bir sitemdir. |
|
ALAN
DERİNLİĞİ DÜĞMESİ |
| Net alan derinliğinin görülmesini
saylayan sistemdir. |
|
FİLM
SARMA KOLU |
| Makina
içindeki çekilmemiş filmi çekim gerçekleştirildikten sonra çekilmiş
film bölümüne saran sistemdir. |
|
IŞIKÖLÇER |
| Işığa duyarlı elemanları sayesinde ışık şiddetini ölçüp örtücü
hızı ve diyafram açıklığı cinsinden bildiren aletlerdir. Işıkölçerler
makinadan bağımsız olabilir veya fotograf makinasının içine yerleştirilmiş
olabilirler. Bu tür ışık ölçümüne objektif içinden ölçüm veya
TTL ölçüm de denir. |
|
TTL
IŞIK ÖLÇÜM SİSTEMLERİ |
| Objektif
içinden okumalı ışık ölçüm sistemleri 4'e ayrılır. Bunlar ayna üzerinden
yansıyan görüntünün bal peteği veya karelere ayrılmış alanlara düşen
ışık değerlerinin hesaplanmasıyla oluşurlar. |
|
Ortalama
ölçüm - Averaging System |
|
|
Bu sistemde ışık
ölçümü, fotograf karesinde oluşacak görüntünün tamamının okunması sonucunda
kareciklerde oluşan ölçüm değerlerinin aritmetik ortalamasının alınması ile
oluşur. Işık olçüm sistemine göre değişen kare sayısı 24 ise bu alanlara düşen
değerler önce hesaplanır sonra bunların toplanıp 24'e bölünmesi sonuçunda oluşur. |
|
Merkez
ağırlıklı - Center-Weighted |
|
|
Merkez ağırlıklı ölçüm yapan makinalar
kadrajlanmış alanın merkeze komşu olan kareciklerden gelen ışık ölçüm
değerlerinin okunması sonrasında ortalaması alınarak oluşturulur. Bu alanın
ölçüm değerine etkisi %65 veya %70 oranında olur. Geri kalan alanın ölçüm
değerine etkisi %35 vey %30 oranında olur. |
|
Nokta ölçüm - Center-Spot |
|
|
Kadrajlanmış alanın tam
merkez noktasından gelen ışık değerlerinin okunması sonucu oluşur. Diğer
alanlardan gelen değerler bu ölçüm sisteminde hesaplamalara çok az katılır. |
|
Bölge Ağırlıklı ölçüm - Zone - Weighted |
|
| Kadrajlanmış
alan katsayılar verilerek bir kaç bölgeye bölünür. Bu bölgelerden
gelen ölçüm değerlerinin ilgili katsayılarla çarpılarak ağırlıklı
ortalaması oluşturulur. |
|
|
|
|
|
|
FİLM
HIZI AYAR SİSTEMİ |
|
| Film hızları ASA / DIN veya ISO gibi birimlerle gösterilirler. Film
kutusu üzerinde yazan bu değerin makinaya bildirildiği sistemdir. Günümüzde
bir çok makina film üzerinde bulunan barkodlar sayesinde film hızlarını
makinanın ışık ölçüm sistemine otomatik olarak veriyorlar. |
|
|
SİYAH
BEYAZ
DOĞA
FOTOGRAFI
FOTOGRAF
MAKİNALARI
YARDIMCI
ARAÇLAR
EĞİTİM
ve
GENEL
TEKNİK SORULARINIZ
İÇİN
 |
| |
FOTOGRAF TARİHİNE KISA BİR BAKIŞ . İLK FOTOGRAFLAR . FOTOGRAF MAKİNALARI
FOTOGRAF MAKİNASININ PARÇALARI . FİLMLER . IŞIK . RENKLER . POZLANDIRMA
KOMPOZİSYON . PRATİK BİLGİLER . DOĞA FOTOGRAFI . YARDIMCI ARAÇLAR |
| |
